Teknik Post-Mortem Raporu: 4 Adımda Sorunları ve Başarıları Analiz Etme

Teknik post-mortem raporları, teknik projelerde yaşanan başarısızlıklar ve karşılaşılan zorlukları analiz etmek amacıyla hazırlanır. Bu raporlar, projelerdeki hataları ve sorunları ayrıntılı bir şekilde değerlendirerek, gelecekte benzer hataların tekrarlanmaması için gerekli önlemleri belirlemeye yardımcı olur. Yazılım geliştirme sürecinde bu tür bir raporun rolü, hem başarısızlıklardan ders çıkarılmasını hem de süreçlerin sürekli olarak iyileştirilmesini sağlamaktır. Bu yazıda, teknik post-mortem raporunun kapsamını, nasıl hazırlanacağını ve etkili bir raporun sahip olması gereken özellikleri detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Teknik Post-Mortem Raporu Nedir?

"Post-mortem" terimi, Latince "post" (sonra) ve "mortem" (ölüm) kelimelerinin birleşiminden oluşur ve genellikle "ölüm sonrası" anlamına gelir. Ancak, modern kullanımda "post-mortem," ölümün ötesinde, bir olayın ya da sürecin tamamlanmasının ardından yapılan analiz ve değerlendirmeleri ifade eder. Teknik post-mortem raporu, bir proje veya yazılımın tamamlanmasının ardından hazırlanan detaylı bir değerlendirme dokümanıdır. Genellikle projede karşılaşılan sorunları, bu sorunların kök nedenlerini ve proje sürecindeki başarıları analiz etmek amacıyla oluşturulur. Post-mortem raporu, hem başarısızlıkların hem de başarıların titizlikle incelenmesini sağlar ve bu süreçlerde elde edilen derslerin gelecekteki projelerde uygulanabilirliğini değerlendirir.

Bu raporun temel amacı, projede yaşanan zorlukları ve hataları anlamak, bu hataların nedenlerini belirlemek ve benzer sorunların gelecekte tekrar yaşanmaması için gerekli önlemleri önermektir. Teknik post-mortem raporları, genellikle proje ekibi, yöneticiler ve diğer paydaşlar tarafından gözden geçirilir ve bu sayede şeffaf bir değerlendirme süreci sağlanır.

Özellikle Şu Alanlarda Kullanılır:

1. Hata Analizi: Projelerde karşılaşılan teknik ve operasyonel hataların derinlemesine analiz edilmesi.
2. Süreç İyileştirme: Gelecekte benzer hataların yaşanmaması için süreçlerin gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi.
3. Şeffaflık ve İletişim: Ekip üyeleri ve paydaşlar arasında açık bir iletişim ve geri bildirim sağlanması.

Teknik post-mortem raporları, projelerin etkinliğini artırmak ve süreçlerdeki boşlukları kapatmak için kritik bir araçtır ve her proje sonrasında hazırlanarak sürekli bir öğrenme ve gelişim süreci sağlar.

Teknik Post-Mortem Raporu Nasıl Hazırlanır?

Teknik post-mortem raporu hazırlamak, projelerin başarısızlıklarını ve başarılarını detaylı bir şekilde değerlendirmek için sistematik bir süreç gerektirir. İşte etkili bir teknik post-mortem raporu hazırlamanın adımları:

1. Hazırlık Aşaması

• Ekibi Toplamak: Post-mortem sürecine dahil olacak tüm ekip üyelerini ve ilgili paydaşları belirleyin. Bu kişiler, proje sürecinde aktif rol oynamış ve deneyimlerini paylaşabilecek kişiler olmalıdır.
• Veri Toplamak: Proje süresince toplanan tüm verileri, hata raporlarını, proje belgelerini ve diğer ilgili dokümanları derleyin. Bu bilgiler, analizin temelini oluşturur.
• Amaç Belirlemek: Raporun ana hedeflerini ve odaklanılacak konuları net bir şekilde belirleyin. Bu amaç, raporun kapsamını ve derinliğini belirleyecektir.

2. Analiz ve Değerlendirme

• Olayları Belirlemek: Proje sürecindeki önemli olayları, dönüm noktalarını ve kritik anları listeleyin. Bu olaylar, raporun temel analizini yaparken referans noktası olacaktır.
• Sorunları Tespit Etmek: Projede karşılaşılan teknik ve operasyonel sorunları tanımlayın. Bu sorunların nedenlerini anlamak için kök neden analizi yapın.
• Başarıları Belirlemek: Projenin başarılı yönlerini ve bu başarıların ardındaki faktörleri inceleyin. Başarıların analizi, gelecekte uygulanabilecek iyi uygulamaları belirlemenize yardımcı olur.

3. Rapor Yazımı

• Giriş: Projenin genel bir özetini ve raporun amaçlarını açıklayan bir giriş bölümü yazın. Bu bölüm, okuyucuların raporun bağlamını anlamalarına yardımcı olur.
• Olaylar ve Analiz: Proje sürecinde yaşanan önemli olayları detaylı bir şekilde ele alın ve bu olayların analizini yapın. Olayların etkilerini ve sonuçlarını açıklayın.
• Sorunlar ve Kök Nedenler: Yaşanan sorunları ve bu sorunların kök nedenlerini açıkça belirtin. Sorunların nasıl çözüldüğünü ve hangi faktörlerin etkili olduğunu vurgulayın.
• Öneriler ve Önlemler: Gelecekte benzer sorunların yaşanmaması için alınacak önlemleri ve önerileri listeleyin. Öneriler, uygulamaya yönelik somut adımları içermelidir.
• Sonuç: Raporun genel bir özetini ve gelecekteki projeler için çıkarılan dersleri vurgulayan bir sonuç bölümü yazın. Bu bölüm, raporun ana noktalarını özetler ve sonuçları netleştirir.

4. Değerlendirme ve Paylaşım

• Geri Bildirim Almak: Raporun taslağını ekip üyeleriyle ve diğer paydaşlarla paylaşarak geri bildirim alın. Bu geri bildirimler, raporun doğruluğunu ve kapsamını artırabilir.
• Revize Etmek: Alınan geri bildirimlere göre raporu revize edin ve gerekli düzeltmeleri yapın. Bu, raporun kalitesini ve etkisini artırır.
• Paylaşmak: Nihai raporu tüm ilgili taraflarla paylaşın ve erişilebilir bir şekilde arşivleyin. Raporu, ilgili ekip üyeleri, yöneticiler ve diğer paydaşlar ile paylaşarak, öğrenilen derslerin geniş bir kitleye ulaşmasını sağlayın.

Teknik Post-Mortem Raporu İçin Kullanılan Araçlar

Teknik post-mortem raporu hazırlama süreci, çeşitli araçların ve yazılımların kullanımını gerektirebilir. Bu araçlar, raporun etkin bir şekilde hazırlanmasını, analizlerin derinlemesine yapılmasını ve sonuçların açık bir şekilde sunulmasını sağlar. İşte teknik post-mortem raporu hazırlarken kullanabileceğiniz bazı önemli araçlar:

Proje Yönetim Araçları

• Jira, Trello, Asana: Proje yönetim araçları, proje sürecinde yaşanan olayları ve sorunları takip etmenize yardımcı olur. Bu araçlar, görevlerin ve hataların kaydını tutarak, raporun temel verilerini sağlar.

İzleme ve Analiz Araçları

• New Relic, Datadog, Splunk: Bu araçlar, uygulama performansını izleyerek, teknik sorunları ve performans düşüşlerini analiz etmenize yardımcı olur. Sorunların kök nedenlerini belirlemede önemli veriler sunar.

Dokümantasyon Araçları

• Confluence, Google Docs, Microsoft Word: Raporun yazımı ve dokümantasyonu için kullanılır. Bu araçlar, raporun hazırlanmasını, düzenlenmesini ve paydaşlarla paylaşılmasını kolaylaştırır.

Veri Analizi Araçları

• Excel, Google Sheets, Tableau: Bu araçlar, projeden elde edilen verileri analiz etmenizi ve görselleştirmenizi sağlar. Verilerin grafikler ve tablolar aracılığıyla sunulması, raporun anlaşılmasını kolaylaştırır.

İletişim Araçları

• Slack, Microsoft Teams, Zoom: Ekip üyeleri ve paydaşlarla iletişim kurmak, geri bildirim almak ve toplantılar düzenlemek için kullanılır. Bu araçlar, raporun doğruluğunu artırmak için ekip içi etkileşimi sağlar.

Hata Takip Araçları

• Sentry, Rollbar, Bugsnag: Projelerde karşılaşılan hataları ve istisnaları takip eder. Bu araçlar, hata raporlarının ve sorunların detaylı bir şekilde incelenmesine yardımcı olur.

Kök Neden Analiz Araçları

• Fishbone Diagram, 5 Whys: Bu araçlar, yaşanan sorunların kök nedenlerini analiz etmenizi sağlar. Sorunların nedenlerini belirlemek ve etkili çözümler geliştirmek için kullanılır.

Geri Bildirim Araçları

• SurveyMonkey, Typeform: Ekip üyelerinden ve paydaşlardan geri bildirim toplamak için kullanılır. Bu geri bildirimler, raporun kalitesini ve kapsamını artırmak için değerlidir.

Teknik post-mortem raporu hazırlarken bu araçları kullanarak, süreci daha etkili bir şekilde yönetebilir ve kapsamlı, bilgi dolu bir rapor oluşturabilirsiniz. Her aracın sağladığı özellikler, raporun kalitesini ve işlevselliğini artırmada önemli bir rol oynar.

Teknik Post-Mortem Raporu Örneği: X Yazılımı Güncellemesi

1. Giriş

X Yazılımı güncellemesi projesi, 15 Temmuz 2024 tarihinde tamamlandı. Proje sürecinde karşılaşılan zorluklar ve başarılar hakkında kapsamlı bir değerlendirme yapmak amacıyla bu teknik post-mortem raporu hazırlanmıştır.

2. Hazırlık Aşaması

• Ekibi Toplamak: Proje yöneticisi, yazılım geliştiriciler, test ekibi ve sistem yöneticilerinden oluşan bir ekip oluşturuldu.
• Veri Toplamak: Jira'dan proje görevleri ve hata raporları, Google Docs'tan proje belgeleri, New Relic ve Datadog'tan performans verileri toplandı.
• Amaç Belirlemek: Raporun ana amacı, proje sürecinde yaşanan sorunları analiz etmek, başarıları belirlemek ve gelecekte benzer sorunların önlenmesi için önerilerde bulunmaktır.

3. Analiz ve Değerlendirme

• Olayları Belirlemek:
  • Olay: Veri tabanı bağlantı hatası
  • Veri Kaynağı: Datadog (performans izleme aracı)
  • Analiz: Bağlantı hatasının sebebi, yetersiz veri tabanı yapılandırması ve sunucu arızası olarak belirlendi.
• Sorunları Tespit Etmek:
  • Sorun: Uygulama performansındaki düşüş
  • Veri Kaynağı: New Relic (izleme aracı)
  • Kök Neden: Optimize edilmemiş SQL sorguları ve yetersiz performans testleri.
• Başarıları Belirlemek:
  • Başarı: Kullanıcı arayüzü iyileştirmeleri, kullanıcı geri bildirimleri olumlu yönde artış gösterdi.
  • Veri Kaynağı: Kullanıcı geri bildirimleri ve anket sonuçları (SurveyMonkey)

4. Rapor Yazımı

• Giriş: Proje sürecinin genel bir özeti ve raporun amacı açıklanmıştır.
• Olaylar ve Analiz: Veri tabanı bağlantı hatası ve performans düşüşleri detaylandırılmış, olayların analizleri yapılmıştır.
• Sorunlar ve Kök Nedenler: Bağlantı hatası ve performans düşüşünün kök nedenleri belirlenmiş ve analiz edilmiştir.
• Öneriler ve Önlemler:
  • Öneri: SQL sorgularının optimize edilmesi ve performans testlerinin sıkılaştırılması.
  • Önlem: Yeni performans test prosedürleri oluşturulacak ve sorguların optimizasyonu sağlanacaktır.
• Sonuç: Proje sürecinde elde edilen dersler özetlenmiş ve gelecekteki projeler için öneriler sunulmuştur.

5. Değerlendirme ve Paylaşım

• Geri Bildirim Almak: Raporun taslağı, ekip üyeleri ve paydaşlar tarafından gözden geçirilmiş ve gerekli geri bildirimler alınmıştır.
• Revize Etmek: Geri bildirimlere dayanarak rapor güncellenmiş ve final versiyonu hazırlanmıştır.
• Paylaşmak: Nihai rapor, Confluence'ta paylaşılarak tüm ilgili tarafların erişimine sunulmuştur.

6. Kullanılan Araçlar

• Proje Yönetim Araçları: Jira (hata ve görev takibi)
• İzleme ve Analiz Araçları: New Relic, Datadog (performans izleme ve analiz)
• Dokümantasyon Araçları: Google Docs (rapor yazımı ve düzenlemesi)
• Veri Analizi Araçları: Excel (veri analizi ve görselleştirme)
• İletişim Araçları: Slack (geri bildirim ve iletişim)
• Hata Takip Araçları: Sentry (hata ve istisna izleme)
• Kök Neden Analiz Araçları: Fishbone Diagram (sorunların kök nedenlerini analiz etme)

Bu örnek, teknik post-mortem raporunun nasıl hazırlandığını ve hangi araçların kullanıldığını gösterir. Bu süreç, projelerde karşılaşılan sorunları ve başarıları detaylı bir şekilde değerlendirerek, gelecekteki projeler için değerli dersler ve öneriler sunar.

Kısacası; Teknik post-mortem raporları, projelerde karşılaşılan zorlukları ve başarıları anlamak için kritik bir araçtır. Hataları derinlemesine analiz etmek ve süreçleri iyileştirmek, gelecekteki projelerde benzer sorunları önlemek için temel adımlardır. Ayrıca, projelerde elde edilen başarıların değerlendirilmesi, öğrenme sürecini güçlendirir ve etkili stratejilerin belirlenmesine yardımcı olur. Bu raporlar, hem mevcut projelerin hem de gelecekteki çalışmaların kalitesini artırarak daha güçlü ve verimli projeler oluşturulmasını sağlar.

Teknik post-mortem raporları hakkında farklı bir analiz için bu blog yazısını da inceleyebilirsiniz.

Daha fazlası için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

42kraft