Breadcrumb: Web'de Yön Bulmanın Pusulası
Kübra Yılmaz
18 dk. · 28 Ağu
Breadcrumb, adını masallardan alan ancak dijital dünyanın vazgeçilmez bir unsuru olan, kullanıcıların sitenizde kaybolmadan gezinmesini sağlayan gizli bir kahramandır. Web sayfalarınız arasında kullanıcıları adım adım yönlendiren bu küçük ama etkili yol gösterici, kullanıcı deneyimini optimize etmenin yanı sıra, sitenizin SEO performansını da olumlu yönde etkileyebilir. Peki, breadcrumb nedir ve neden her web sitesinde olmalı? Gelin, bu soruların yanıtını birlikte keşfedelim.
Breadcrumb Nedir?
Web sitelerinde kullanıcıların bulunduğu sayfanın hiyerarşik yapısını gösteren, genellikle yatay bir metin bağlantıları dizisi olarak sunulan bir gezinme yardımıdır. Adını, Grimm Kardeşler'in ünlü masalı Hansel ve Gretel'den alır. Masalda, Hansel ve Gretel, ormanda kaybolmamak için yollarına ekmek kırıntıları bırakır. Benzer şekilde, breadcrumb de kullanıcıların web sitesinde kaybolmadan gezinmesine yardımcı olur, böylece ziyaretçiler sayfalar arasında geri dönüş yapabilir ve kolayca yollarını bulabilirler.
Web Sitelerindeki Temel Rolü
Temel amacı, kullanıcı deneyimini (UX) iyileştirmek ve sitenin hiyerarşik yapısını net bir şekilde sunmaktır. Özellikle büyük ve çok katmanlı sitelerde, ziyaretçilerin mevcut sayfanın konumunu anlamasını sağlar ve üst seviyelere kolayca geri dönmelerine imkan tanır. Bu, kullanıcıların sitede daha fazla zaman geçirmesini teşvik ederken, aynı zamanda çıkış oranını düşürmeye yardımcı olur.
Ayrıca web sitesinin SEO stratejisine de katkı sağlar. Arama motorları, breadcrumb'leri kullanarak sayfanın hiyerarşik yapısını daha iyi anlayabilir ve bu bilgiyi arama sonuçlarına yansıtabilir. Bu, sitenizin daha iyi indekslenmesine ve kullanıcıların arama sonuçlarında daha ilgili sayfalara yönlendirilmesine yardımcı olur.
Breadcrumb Türleri
Web sitelerinin yapılarını ve kullanıcıların gezinme deneyimlerini iyileştirmede önemli bir rol oynar. Farklı türde breadcrumb'ler, çeşitli kullanım senaryolarına göre tasarlanmıştır ve her biri, kullanıcıların site içinde yön bulmalarını daha da kolaylaştırır.
1. Yer (Location-based) Breadcrumb
Yer (Location-based) breadcrumb'ler, kullanıcının mevcut sayfanın web sitesindeki hiyerarşik yerini gösterir. Bu tür genellikle web sitesinin ana kategorisi ve alt kategoriler arasındaki ilişkiyi açıkça ortaya koyar. Örneğin, bir e-ticaret sitesinde, bir ürün sayfasında yer alan breadcrumb şu şekilde görünebilir: Ana Sayfa > Elektronik > Bilgisayarlar > Dizüstü Bilgisayarlar > [Ürün Adı]. Bu yapı, kullanıcılara sayfanın site içindeki konumunu net bir şekilde gösterir ve onları daha üst seviyelere kolayca geri döndürür.
2. Yol (Path-based) Breadcrumb
Yol (Path-based) breadcrumb'ler, kullanıcının belirli bir sayfaya ulaşmak için izlediği yolu gösterir. Bu tür özellikle site içindeki gezinme sürecini takip etmek isteyen kullanıcılar için faydalıdır. Örneğin, bir forum sitesinde, bir kullanıcının bir konuyu görüntülemesi ve yorumları okuması sürecinde, breadcrumb şu şekilde olabilir: Ana Sayfa > Forumlar > Teknoloji > Akıllı Telefonlar > [Konu Başlığı]. Bu, kullanıcının sitede nasıl ilerlediğini ve hangi adımları takip ettiğini görmesine olanak tanır.
3. Öznitelik (Attribute-based) Breadcrumb
Öznitelik (Attribute-based) breadcrumb'ler, genellikle e-ticaret sitelerinde ürünlerin özelliklerine göre filtreleme yapıldığında kullanılır. Bu tür ürünlerin belirli kategoriler ve özellikler doğrultusunda nasıl filtrelendiğini gösterir. Örneğin, bir moda sitesinde, kullanıcılar bir elbise seçerken breadcrumb şu şekilde olabilir: Ana Sayfa > Kadın Giyimi > Elbiseler > Kısa Kollu > [Ürün Adı]. Burada, ürünlerin filtreleme özelliklerini ve seçilen kriterleri gösterir, böylece kullanıcılar filtreleme sürecini ve ürünleri daha kolay yönetebilirler.
Bu üç tür farklı kullanıcı ihtiyaçlarına hitap ederek web sitelerindeki gezinme deneyimini iyileştirir. Her biri, sitenin yapısını ve kullanıcıların gezinme yollarını daha anlaşılır hale getirir, böylece kullanıcılar aradıkları bilgilere daha hızlı ve etkili bir şekilde ulaşabilirler.
Kullanmanın Avantajları
1. Kullanıcı Deneyimi (UX)
Bu menüler, kullanıcıların site içinde kaybolmadan gezinmelerine yardımcı olur. Kullanıcılar, bulundukları sayfanın hangi kategoriye ait olduğunu ve nasıl geri döneceklerini net bir şekilde görebilirler. Özellikle büyük ve karmaşık web sitelerinde, bu sistem kullanıcıların aradıkları bilgilere daha hızlı ulaşmasını sağlar ve genel memnuniyeti artırır.
2. SEO
Navigasyon menüleri, arama motorlarına sitenizin yapısını daha iyi anlama fırsatı sunar. Arama motorları, bu menüleri kullanarak sitenizin hiyerarşik yapısını ve sayfalar arasındaki ilişkileri daha iyi kavrayabilir. Bu, arama motorlarının sitenizi daha etkili bir şekilde indekslemesine ve sonuçlarda daha doğru yerlerde göstermesine yardımcı olur.
3. Hızlı Gezinme
Bu tür menüler, kullanıcıların site içinde hızla yukarı ve aşağı hareket etmelerini sağlar. Kullanıcılar, bir sayfadan diğerine geçerken, ana kategoriye veya önceki sayfalara kolayca geri dönebilirler. Bu, gezinme sürecini daha verimli hale getirir ve kullanıcıların site içinde daha rahat hareket etmelerini sağlar.
4. Düşük Çıkış Oranı
Navigasyon menüleri, kullanıcıların daha fazla sayfa ziyaret etmesine olanak tanıyarak çıkış oranını azaltabilir. Ziyaretçiler, önceki sayfalara veya ilgili kategorilere kolayca geri dönerek sitede daha uzun süre kalabilirler. Bu, etkileşimi artırır ve sayfa başına ziyaret sayısını yükseltir.
Tasarımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Etkili bir navigasyon menüsü tasarlamak, kullanıcı deneyimini iyileştirir ve web sitenizin genel işlevselliğini artırır. Bu tasarımda dikkat edilmesi gereken birkaç önemli unsur vardır:
1. Yerleşim ve Görünüm
Navigasyon menüsünün sayfadaki konumu, kullanıcı deneyimini doğrudan etkiler. Genellikle, bu menüler sayfanın üst kısmında, ana başlık veya arama çubuğunun hemen altında yer alır. Bu yerleşim, kullanıcıların sayfanın yapısını kolayca görmelerini sağlar. Menüler, sitenin genel tasarımıyla uyumlu olmalı ve dikkat çekici olmalıdır, ancak aşırıya kaçmadan, kullanıcıların navigasyonu rahatlıkla gerçekleştirmesine olanak tanımalıdır.
2. Açık ve Anlaşılır Linkler
Menülerde kullanılan etiketlerin kısa, net ve anlaşılır olması önemlidir. Her bağlantı, kullanıcının o aşamanın neyi ifade ettiğini açıkça anlamasını sağlamalıdır. Örneğin, bir e-ticaret sitesinde "Elektronik > Dizüstü Bilgisayarlar" gibi etiketler, kullanıcının hangi kategoriye ait olduğunu ve hangi sayfaya geçtiğini hemen anlamasına yardımcı olur. Karmaşık veya uzun etiketler, kullanıcıların navigasyonunu zorlaştırabilir ve deneyimi olumsuz etkileyebilir.
3. Mobil Uyumluluk
Mobil uyumluluk, tasarımın kritik bir faktörüdür. Mobil cihazlarda ekran boyutları daha küçük olduğu için, menülerin kullanıcı dostu bir şekilde görüntülenmesi ve kullanılabilir olması gerekir. Menüler, küçük ekranlarda okunabilir olmalı ve kullanıcıların kolayca dokunabileceği şekilde tasarlanmalıdır. Responsive tasarım teknikleri kullanılarak, menüler farklı cihaz ve ekran boyutlarına uygun hale getirilmelidir. Ayrıca, mobil cihazlarda fazladan kaydırma veya tıklama gerektirmemesi, kullanıcı deneyimini artırır.
Kullanım Örnekleri
Farklı sektörlerde kullanıcı deneyimini artırmak için çeşitli şekillerde kullanılır. İşte başarılı yapılar ve farklı sektörlerdeki kullanım biçimlerine dair örnekler:
- Başarılı Yapılar
- Amazon
- Örnek Yapı: Ana Sayfa > Elektronik > Bilgisayarlar > Dizüstü Bilgisayarlar > [Ürün Adı]
- Neden Başarılı? Amazon'un yapısı, kullanıcının ürünün hangi kategori ve alt kategorilerde olduğunu görmesini sağlar, alışveriş sürecini kolaylaştırır.
- Wikipedia
- Örnek Yapı: Ana Sayfa > Bilim > Fizik > Kuantum Mekaniği > [Makale Başlığı]
- Neden Başarılı? Wikipedia'nın yapısı, makalenin hangi ana ve alt kategoriye ait olduğunu gösterir, bilgi arayışında kullanıcıya yol gösterir.
- eBay
- Örnek Yapı: Ana Sayfa > Moda > Kadın Giyimi > Çantalar > [Ürün Adı]
- Neden Başarılı? eBay’in yapısı, kullanıcıya ürünün kategori ve alt kategorisini net bir şekilde sunar, ürün türüne geri dönmeyi kolaylaştırır.
- Farklı Sektörlerde Kullanım
- E-Ticaret
- Örnek: Ana Sayfa > Moda > Erkek Giyimi > Üst Giyim > Tişörtler > [Ürün Adı]
- Açıklama: E-ticaret sitelerinde, menüler ürün kategorilerini ve alt kategorilerini gösterir, alışverişi daha kolay ve hızlı hale getirir.
- Eğitim
- Örnek: Ana Sayfa > Kurslar > Bilgisayar Bilimleri > Programlama Dilleri > Python > [Kurs Adı]
- Açıklama: Eğitim sitelerinde, menüler kursların ve materyallerin kategorilerini gösterir, öğrencilere geçiş yaparken yardımcı olur.
- Haber Siteleri
- Örnek: Ana Sayfa > Haberler > Teknoloji > Yapay Zeka > [Makale Başlığı]
- Açıklama: Haber sitelerinde, menüler haberlerin bölüm ve kategorilerini gösterir, okuyucuların daha fazla haber bulmasını sağlar.
- Kurumsal Web Siteleri
- Örnek: Ana Sayfa > Hakkımızda > Şirket Tarihçesi > 2024 > [Makale Başlığı]
- Açıklama: Kurumsal sitelerde, menüler şirket bilgileri ve diğer kurumsal içeriklerin yapısını gösterir, ziyaretçilerin önemli bilgileri bulmasını kolaylaştırır.
SEO ile İlişkisi
Navigasyon menüleri, sadece kullanıcı deneyimini iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda SEO performansını da olumlu yönde etkiler. İşte arama motorlarının bu menüleri nasıl algıladığı ve yapısal verilerle SEO üzerindeki etkisinin nasıl artırılabileceği:
Arama Motorlarının Algılaması
Arama motorları, web sitelerinin yapısını anlamada navigasyon menülerinden büyük ölçüde faydalanır. Bu menüler, arama motorlarına bir sitenin hiyerarşik yapısını ve sayfalar arasındaki ilişkileri gösterir. Kullanıcıların hangi kategori ve alt kategorilere ait olduğunu belirlemesine yardımcı olan bu yapı, arama motorlarının da sitenizin içeriğini daha iyi anlamasına olanak tanır.
Örneğin, bir e-ticaret sitesindeki menü yapısı, arama motorlarına ürünlerin hangi ana kategoriye ait olduğunu ve bu ürünlerin alt kategorilerini gösterir. Bu, arama motorlarının sitenizin içeriğini daha doğru bir şekilde indekslemesine ve arama sonuçlarında doğru konumlandırmasına yardımcı olur. Ayrıca, arama motorları, bu menüleri kullanarak sitenizin yapı taşlarını ve hiyerarşisini analiz eder, bu da arama sonuçlarındaki sıralamanızı olumlu yönde etkileyebilir.
Yapısal Veri ile SEO Üzerindeki Etkisini Artırma
Yapısal veri (structured data), arama motorlarının web sitenizi ve içeriğinizi daha iyi anlamasına yardımcı olan işaretleme biçimidir. Yapısal veri kullanarak navigasyon menülerinin SEO üzerindeki etkisini artırabilirsiniz. Schema.org gibi işaretleme dilleri, navigasyon menülerini arama motorlarına daha anlamlı bir şekilde sunar.
Breadcrumb Yapısı İçin Yapısal Veri: Schema.org üzerinde BreadcrumbList türü kullanarak, navigasyon menülerinizi yapılandırabilirsiniz. Bu işaretleme, arama motorlarına menülerin hiyerarşik yapısını açıkça gösterir. Örneğin:
{
"@context": "https://schema.org",
"@type": "BreadcrumbList",
"itemListElement": [
{
"@type": "ListItem",
"position": 1,
"name": "Ana Sayfa",
"item": "https://example.com/"
},
{
"@type": "ListItem",
"position": 2,
"name": "Elektronik",
"item": "https://example.com/electronics/"
},
{
"@type": "ListItem",
"position": 3,
"name": "Bilgisayarlar",
"item": "https://example.com/electronics/computers/"
}
]
}Bu işaretleme, arama motorlarına menünüzün yapısını ve sayfalar arasındaki ilişkileri net bir şekilde sunar. Ayrıca, arama motorları, bu işaretlemeyi arama sonuçlarında zengin snippet’ler olarak gösterebilir, bu da kullanıcıların sitenizi daha kolay fark etmesini sağlar.
Zengin Snippet’ler: Yapısal veri ile breadcrumb'lerinizi işaretlediğinizde, arama motorları genellikle zengin snippet’ler (rich snippets) oluşturarak arama sonuçlarında daha belirgin ve bilgilendirici bir görünüm sağlar. Bu, tıklama oranlarını artırabilir ve sitenizin daha fazla dikkat çekmesini sağlayabilir.
Yapısal veri kullanımı, arama motorlarının sitenizin yapısını daha iyi anlamasına yardımcı olur ve SEO performansınızı artırabilir. Bu tür işaretlemeler, hem kullanıcı deneyimini iyileştirir hem de arama sonuçlarındaki görünürlüğünüzü artırır.
Breadcrumb Implementasyonu
Navigasyon menülerini başarılı bir şekilde uygulamak, web sitenizin kullanıcı deneyimini ve SEO performansını artırabilir. İşte HTML/CSS ve JavaScript kullanarak basit bir breadcrumb yapısının nasıl oluşturulacağını ve popüler CMS platformlarında nasıl uygulanacağını açıklayan bir bölüm:
HTML/CSS ve JavaScript ile Basit Örneği
Basit bir breadcrumb menüsü oluşturmak için HTML, CSS ve JavaScript kullanabilirsiniz. İşte temel bir örnek:
HTML:
<!DOCTYPE html>
<html lang="en">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<title>Breadcrumb Örneği</title>
<link rel="stylesheet" href="styles.css">
</head>
<body>
<nav class="breadcrumb">
<a href="#">Ana Sayfa</a> >
<a href="#">Elektronik</a> >
<a href="#">Bilgisayarlar</a> >
<span> Dizüstü Bilgisayarlar</span>
</nav>
<script src="script.js"></script>
</body>
</html>CSS (styles.css):
.breadcrumb {
font-family: Arial, sans-serif;
padding: 10px;
background-color: #f5f5f5;
border-radius: 5px;
display: inline-block;
}
.breadcrumb a {
color: #0275d8;
text-decoration: none;
}
.breadcrumb a:hover {
text-decoration: underline;
}
.breadcrumb span {
color: #6c757d;
}JavaScript (script.js): JavaScript genellikle bu izlerin dinamik olarak güncellenmesi için kullanılır:
// JavaScript ile dinamik breadcrumb eklemek için bir işlev
function updateBreadcrumb(links) {
const breadcrumb = document.querySelector('.breadcrumb');
breadcrumb.innerHTML = links.map((link, index) => {
if (index < links.length - 1) {
return `<a href="${link.href}">${link.text}</a> >`;
} else {
return `<span>${link.text}</span>`;
}
}).join(' ');
}
// Örnek kullanım
updateBreadcrumb([
{ href: '#', text: 'Ana Sayfa' },
{ href: '#', text: 'Elektronik' },
{ href: '#', text: 'Bilgisayarlar' },
{ href: '#', text: 'Dizüstü Bilgisayarlar' }
]);CMS Platformları Üzerinden Navigasyon Menüsü Oluşturma
Birçok CMS platformu, navigasyon menülerini kolayca oluşturmanızı sağlayacak yerleşik özellikler veya eklentiler sunar. İşte bazı popüler CMS platformlarında bu menülerin nasıl oluşturulacağına dair bilgiler:
1. WordPress
- Eklentiler: WordPress'te navigasyon menülerini oluşturmanın en kolay yolu, eklentiler kullanmaktır. Popüler eklentilerden bazıları Yoast SEO, Breadcrumb NavXT ve Rank Math'tır. Bu eklentiler, menüleri otomatik olarak oluşturur ve tema dosyalarınıza entegre eder.
- Kullanım: Eklentiyi yükledikten sonra, genellikle bir ayar paneli üzerinden menü seçeneklerini yapılandırabilirsiniz. Eklentiler genellikle kısa kodlar veya PHP işaretlemeleri ile menüleri sayfalara veya yazılara eklemenizi sağlar.
2. Joomla
- Modüller: Joomla'da navigasyon menülerini oluşturmak için Breadcrumbs modülünü kullanabilirsiniz. Bu modül, Joomla'nın çekirdek bileşenidir ve genellikle varsayılan olarak yüklenir.
- Kullanım: Joomla yönetim panelinde, Modüller > Yeni > Breadcrumbs seçeneğini seçerek yeni bir modül oluşturabilirsiniz. Modülü konfigüre ederek, sayfa başlıklarının ve kategorilerin menüde nasıl görüneceğini belirleyebilirsiniz.
3. Drupal
- Modüller: Drupal'da menüleri oluşturmak için Easy Breadcrumb veya Path Breadcrumbs gibi modülleri kullanabilirsiniz. Bu modüller, menülerin site yapısına uygun olarak otomatik oluşturulmasını sağlar.
- Kullanım: Modülü yükledikten sonra, modülün ayarları üzerinden menü yapılandırmalarını yapabilirsiniz. Bu ayarlar, menülerin hangi bilgileri içereceğini ve nasıl görüneceğini kontrol etmenizi sağlar.
Bu yöntemler, menüleri sitenizin tasarımına ve içeriğine uygun şekilde entegre etmenizi sağlar. HTML/CSS ve JavaScript ile manuel olarak oluşturulabileceği gibi, CMS platformları üzerinden eklentiler veya modüller kullanarak da bu menüleri hızlı ve etkili bir şekilde ekleyebilirsiniz.
Hatalardan Kaçınma: Best Practices
Navigasyon menüleri kullanıcı deneyimini iyileştirebilir, ancak yanlış uygulandığında kafa karışıklığına yol açabilir. Bu menülerin kullanımında dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:
1. Kullanıcıyı Yanıltabilecek veya Kafa Karıştırıcı Yapılardan Kaçınma
Menü yapılarının kullanıcıları yanıltıcı olması, web sitenizin kullanımını zorlaştırabilir ve ziyaretçilerin site içindeki konumlarını anlamasını engelleyebilir. Bu tür hatalardan kaçınmak için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:
- Hiyerarşik Tutarsızlıklar: Menü yapısının, site yapısıyla tutarlı olması önemlidir. Sayfa hiyerarşisi ile uyumsuz menüler, kullanıcıların hangi sayfada olduklarını karıştırmalarına neden olabilir. Her zaman sayfanın doğru hiyerarşik konumunu yansıtmalısınız.
- Yanıltıcı Etiketler: Etiketlerin doğru ve net olması gerekir. Yanıltıcı veya belirsiz terimler kullanmak, kullanıcıların menüleri anlamasını zorlaştırabilir. Örneğin, "Buraya Git" gibi genel ifadeler yerine, kullanıcının sayfanın ne hakkında olduğunu anlamasını sağlayacak özgül terimler kullanın.
- Gizli veya Kaybolmuş Menüler: Menüler sayfa içerisine gömülmemeli veya gözden kaçacak şekilde tasarlanmamalıdır. Menü her zaman görünür ve erişilebilir olmalıdır.
2. Gereksiz Kullanımdan Sakınma
Bazı durumlarda, menü kullanımının gereksiz veya yerinde olmayabileceği durumlar vardır. Dikkat etmeniz gereken noktalar:
- Kısa ve Basit Sayfalarda: Çok basit ve kısa sayfalarda menü kullanmak gereksiz olabilir. Özellikle, yalnızca tek bir sayfa veya düz bir içerik yapısına sahip sayfalarda menü kullanımı, kullanıcıya ekstra bir bilgi sağlamaktan ziyade kafa karışıklığına neden olabilir.
- Tek Sayfa Uygulamaları (SPA): Tek sayfa uygulamalarında genellikle menü kullanımı mantıklı olmayabilir çünkü sayfa içi gezinme daha farklı bir yapıdadır. Bu tür uygulamalarda, kullanıcıların sayfa içi geçişleri genellikle başka yollarla yönetilir.
- Düşük Düzeyde Kategorilendirilmiş İçerik: Eğer siteniz basit bir içerik yapısına sahipse ve derin bir hiyerarşi içermiyorsa, menüler gereksiz olabilir. Kullanıcılar içerikler arasında kolayca geçiş yapabilir ve karmaşık bir yapıya ihtiyaç duymazlar.
Sonuç
Breadcrumb, modern web tasarımında kullanıcıların doğru bilgiye hızlıca ulaşmasını sağlayan kritik bir araçtır. İyi tasarlanmış bir menü, site içindeki hiyerarşiyi ve içerik yapısını net bir şekilde ortaya koyarak kullanıcıların rahatça gezinmelerine yardımcı olur. Kullanıcı deneyimini artırmak, arama motorlarıyla uyumlu olmak ve gezinme sürecini daha verimli hale getirmek için bu basit ama güçlü araçtan faydalanabilirsiniz.
Ancak, her şeyde olduğu gibi, menülerin de dozunda kullanılması gerekir. Yanıltıcı etiketlerden, gereksiz karmaşıklıklardan ve yanlış konumlandırmalardan kaçınarak, ziyaretçilerinizin sitenizde kaybolmadan aradıkları bilgilere ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Her CMS platformunun sunduğu yerleşik araçlar ve eklentiler, bu süreci oldukça basit ve etkili hale getirebilir.
Sonuç olarak, doğru kullanıldığında, navigasyon menüleri yalnızca sitenizin kullanıcı dostu olmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda arama motorları tarafından da takdir edilir. Web sitenizin ziyaretçilerine açık, anlaşılır ve kullanıcı dostu bir deneyim sunarak, onları memnun edebilir ve geri dönmelerini sağlayabilirsiniz. Unutmayın, her detay önemlidir ve küçük iyileştirmeler büyük farklar yaratabilir.
Merak ettiğiniz diğer konular için blog sayfamıza göz atabilirsiniz :)
