Founder Mode: Kurucunun Şirketi Yönetme Sanatı

6

Keremcan İriş

 5 dk. ·  18 Oca

42kraft
İÇİNDEKİLER
BU YAZIYI PAYLAŞIN

Paul Graham, teknoloji dünyasının önde gelen düşünür ve yatırımcılarından biri. Y Combinator gibi pek çok başarılı girişimin temellerinin atılmasına katkıda bulunmuş olan Graham, “Founder Mode” (Kurucu Modu) adını verdiği son derece ilginç bir yaklaşım ortaya koyuyor.

Graham, kurucuların şirketleri büyüdükçe “yönetici moduna” geçmek yerine, “kurucu modunu” korumaları gerektiğini söylüyor. Bu yaklaşımı desteklemek için de Airbnb’nin kurucusu Brian Chesky’nin deneyimlerini anlatıyor ve Steve Jobs’ın Apple’ı nasıl yönettiğini örnek gösteriyor.

“Hire good people and give them room to do their jobs. Sounds great when it's described that way, doesn't it? Except in practice, judging from the report of founder after founder, what this often turns out to mean is: hire professional fakers and let them drive the company into the ground.
Paul Graham, Founder Mode

Graham’a göre kulağa çok iyi gelen “İyi insanları işe al ve onlara işlerini yapmaları için alan tanı” sloganı, pratikte bazen tam tersine işliyor. Şirket içinde aslında işini iyi yapıyormuş gibi davranan “profesyonel taklitçiler” (fakers) ortaya çıkıyor ve kurucunun gözünden uzak kaldıkça, bu kişiler bütün yapıyı içten içe çökertme potansiyeline sahip oluyorlar.

Kurucu Modu vs. Yönetici Modu

  • Yönetici Modu (Manager Mode): Şirket hiyerarşisine ve “departman departman” yönetime odaklanmak. Kurucu ya da CEO, yalnızca doğrudan rapor aldığı yöneticilerle muhatap oluyor; alt kademelerdeki detaylara pek karışmıyor.
  • Kurucu Modu (Founder Mode): Kurucunun şirketin her birimine değer katmaya ve ekiplere doğrudan dokunmaya devam etmesi. “Skip-level” denilen, aradaki yöneticileri atlayıp daha alt kademelerle birebir etkileşim kurma gibi uygulamalar da bunun örnekleri arasında.

Paul Graham, yazısında Brian Chesky’nin Airbnb’yi büyütürken geleneksel yöneticilik tavsiyesine uymasının felaket sonuçlar doğurduğunu söylüyor. Ancak Chesky, Steve Jobs’ı örnek alarak ve hatalardan ders çıkararak şirketi “kurucu modu”nda yönetmeye geri dönüyor. Bu sayede Airbnb’nin “free cash flow” (serbest nakit akışı) marjı Silikon Vadisi’ndeki en iyi örneklerden birine dönüşüyor.

“Kurucu Modu” Neden Etkili?

  1. Vizyon ve Tutku: Kurucunun vizyonu ve tutkusu, şirketin kültürüne ve ürünlerine doğrudan yansıyor.
  2. Hızlı Karar Alabilme: Detaylara hâkim olan kurucu, bürokratik engelleri aşarak yenilikçi fikirleri daha çabuk hayata geçirebiliyor.
  3. Kültürün Korunması: Kurucunun varlığı, çalışanların şirketin değerlerini ve amaçlarını içselleştirmesini kolaylaştırıyor.
  4. Faker’ları Engelleme: Profesyonel görünümlü ancak aslında şirkete zarar veren kişilerin erkenden tespit edilmesi mümkün oluyor.

“Profesyonel Fakers” Sorunu

Paul Graham’ın özellikle vurguladığı “faker” (taklitçi) meselesi, kurucunun gözünden uzak kaldıkça ciddileşen bir tehdit. Şirkette aktif olarak yer almaya devam eden bir kurucu, bu tür kişileri daha çabuk fark edebilir ve önlem alabilir. Ancak sadece üst düzey yöneticilerle görüşmekle yetinen bir CEO, alt kademelerde yaşanan sıkıntıları ve sahte başarı gösteren yöneticileri geç fark edebilir.

Steve Jobs Örneği

Steve Jobs, Apple’da her şeyle ilgilenmesi ve “mikroyönetim”e yakın tavırlarıyla ünlüydü. Mesela, her yıl şirketteki en önemli olduğunu düşündüğü 100 kişiyi bir araya toplar, geleneksel yönetim şemasına göre sıralamadığı bu kişileri bizzat kendisi seçerdi. “Kurucu modu”na verilebilecek belki de en çarpıcı örneklerden biri olan bu uygulama, büyük bir şirkete bile hâlâ bir girişim hissiyatı katmayı amaçlıyordu.

Sonuç: Founder Mode’un Geleceği

Paul Graham, “Founder Mode” yazısıyla “Bir startup büyüdüğünde mutlaka kurucu geri çekilmeli” düşüncesini ciddi biçimde sorgulatıyor. Elbette kurucuların bir noktada bazı görevleri devretmeleri kaçınılmaz. Ancak tamamen “yönetici moduna” geçildiğinde, şirketin ruhu ve yenilikçi potansiyeli büyük risk altına giriyor.

Graham’ın şu sözleri oldukça çarpıcı:

“VCs who haven't been founders themselves don't know how founders should run companies, and C-level execs, as a class, include some of the most skillful liars in the world.”

Birçok yatırımcı veya üst düzey yönetici, kurucu deneyimi olmayan kişilerden oluşuyor ve bu da “kurucu modu” konusunda yanlış yönlendirmelere yol açabiliyor. İşte bu yüzden, kurucuların kendi içgüdülerine kulak vermesi, şirketlerini başkalarının kalıplarına göre yönetmeye zorlanmaması çok önemli.

Benim fikrim: Paul Graham’ın “Founder Mode” makalesi, kurucuların şirket büyürken dahi merkezde kalmasının ne kadar değerli olduğunu güçlü örneklerle anlatıyor. Brian Chesky’nin yaşadıkları, Steve Jobs’ın Apple’daki deneyimleri gibi örnekler, “kurucu modu” yaklaşımının yalnızca bir teori olmadığını, pratikte de başarılı sonuçlar verdiğini gösteriyor. Özellikle “faker” tehlikesi, geleneksel yönetici metodundan çok daha büyük bir sorun haline gelebiliyor ve bunu engellemenin en iyi yolu kurucunun varlığını hissettirmesi.

Gelecekte “Founder Mode” konseptinin daha fazla konuşulacağına, yeni nesil kurucuların geleneksel kalıplara uymak yerine kendi yollarını çizeceğine inanıyorum. Şimdiye kadar şirketler kurucularını büyümeyle beraber “dışarı iten” bir mantığa sahipti. Ama Paul Graham’ın da dediği gibi, kurucuların şirketlerini bizzat “kurucu gibi” yönetmesi, hem kültürel hem de finansal açıdan çok daha etkili olabilir.

Kaynak: Paul Graham, Founder Mode (Orijinal Makale)


# İlginizi çekebilecek diğer içerikler
İlginizi çekebilecek diğer içerikler